Tarih 12 Ağustos 2000 hafta sonu, Kuzey Kutup Dairesi’nde bir deniz tatbikatı sırasında, Rus nükleer denizaltısı Kursk Faciası yaşandı ve tüm mürettebatla birlikte Barents Denizi’nin dibine battı. 1994 yılında inşa edilen Oscar II sınıfı denizaltındaki 118 kişilik mürettebatın tamamı hayatını kaybetti. Rus donanmasına göre, nükleer savaş başlıkları taşımadığından hiçbir zaman radyasyon sızıntısı tehlikesi olmadı. Sonraki günlerde İngiltere de dahil olmak üzere diğer ülkelerin yardım teklif ettiği umutsuz bir Rus kurtarma operasyonu yapıldı. Hasarlı gemiyle telsiz iletişimi kurma çabası başarısız oldu. Mürettebatı kurtarmak için erişim sağlamaktan uzak olmakla beraber kapağı açmak için gönderilen denizaltıların tekrarlanan başarısız çabaları değerli saatlere mal oldu.
Kurtarma ekiplerinin çabaları buzlu sular, fırtınalı hava ve zayıf su altı görüşü nedeniyle sekteye uğradı, ancak başlangıçta olay yerine varmaları da yavaştı ve Kursk’un yüzeyden nispeten yakın bir mesafede tabanına batması göz önüne alındığında, müdahale daha hızlı olsaydı denizaltı mürettebatının en azından bir kısmının kurtarılabileceği öne sürüldü. Muhtemelen hiç kimse felakete neyin sebep olduğunu kesin olarak bilemeyecek olmasıyla beraber.
Resmi Rus soruşturması, felaketin muhtemel sebebinin bir torpido patlaması olduğu sonucuna vardı. Ruslar daha sonra füzelerinde kullandıkları sıvı yakıtın belirli koşullarda dengesiz olduğu bilindiğini itiraf ettiler. Kaptan denizaltını yüzeye çıkarmaya çalışırken, büyük ihtimalle başka bir savaş başlığının itici gücünden kaynaklanan ikinci ve çok daha büyük bir patlama oldu, bu patlama pruvada bir delik açtı ve muhtemelen mürettebatın çoğunu anında öldürdü. Buna rağmen, en az 23 mürettebat üyesinin patlamalardan sağ çıktığı, ancak geminin oksijeni bitince karbon monoksit zehirlenmesinden öldüğü biliniyor.
Enkaz ve Zorlu Kurtarma Süreci
Rus ve Norveçli dalgıçlar, olaydan bir buçuk ay sonra gövdeyi delerek dört kişinin cesedini kurtarabildiler. Soruşturmanın bulguları, o sırada bölgeyi izleyen Batılı kurumlar tarafından tespit edilen iki su altı patlaması raporu ve kazadan bir yıldan fazla bir süre sonra Hollandalı bir kurtarma ekibi tarafından deniz tabanından çıkarıldığında enkazın fiziksel kanıtları tarafından destekleniyor. Bu olaylardan yaklaşık bir sene sonra diğer cesetler de bulundu.
Typhoon Sınıfı Nükleer Denizaltıyı görmek için TIKLAYINIZ.